Als je net begonnen bent in de uitzendbranche en een SEU-examen voor de boeg hebt, hoor je misschien: “Dat examen is best taai.” Klopt. Maar daar is een goede reden voor. “We toetsen op wat je moet kunnen in de praktijk,” zegt Jeroen Jansen, voorzitter van de examencommissie. “75% van de vragen draait om toepassen van kennis. Dus niet alleen begrijpen hoe iets zit, maar het ook kunnen gebruiken in een nieuwe situatie. Dat vraagt meer dan alleen kennis stampen.”
Praktijkgericht en actueel
“De meeste kandidaten doen het examen in de eerste 3 tot 6 maanden van hun dienstverband,” vertelt Jeroen. “Je krijgt dagelijks vragen van verschillende kanten: van flexkrachten, inleners en collega’s. Dan moet je weten waar je het over hebt– het gaat namelijk écht ergens over. Over iemands contract of salaris bijvoorbeeld, of over de aansprakelijkheid van een inlener. Als je een fout maakt, kan dat grote gevolgen hebben. Juist daarom is het belangrijk dat je snel de juiste basis onder de knie hebt.
De focus ligt daarom op basiskennis die direct toepasbaar is in de praktijk. Het gaat erom dat je complexe regelgeving begrijpt, weet waar je dingen kunt opzoeken en kunt uitleggen hoe het zit. In het begin krijg je veel informatie over je heen. Vaak is er een korte inwerkperiode, maar het examen toetst of je de kennis zó kunt toepassen dat je zelfstandig en met vertrouwen verkoop- of adviesgesprekken bij inleners voert of vragen van flexkrachten beantwoordt. Het duurt in deze branche wel even voordat je in alle facetten vak volwassen bent.”
Die praktijkgerichtheid wordt geborgd in een zorgvuldig proces van vraagontwikkeling, waarin externe vraagmakers uit de branche een belangrijke rol spelen. “We werken met mensen die weten wat er speelt op de werkvloer. Zo houden we de inhoud actueel en relevant. Juist om de toepassing van kennis te toetsen, werken we met verschillende vraagsoorten.”
Geen willekeurige diepgang
”We kijken bij elk onderwerp heel bewust naar de diepgang, en dat verschilt per functie. Voor een Backofficeprofessional gaan we bijvoorbeeld dieper in de regels rond de loonbetaling, terwijl bij een Uitzendprofessional juist het thema discriminatie meer diepgang vraagt. Zo maken we steeds afwegingen: wat moet iemand in die functie écht goed weten en kunnen?
Omdat het examen generiek is voor de hele branche, bevat het ook onderwerpen waar niet iedereen dagelijks mee te maken heeft. “Denk aan arbeidsmigranten of de begeleiding rondom zieke medewerkers. Iedereen moet de basiskennis hebben, ook al is het niet ieders corebusiness. Je moet wel de link kunnen leggen als je er vragen over krijgt.”
Actuele wijzigingen met impact? Meteen toetsen
Als wet- en regelgeving verandert, kan dat impact hebben op het examen. “We toetsen vanaf het moment dat de regelgeving ingaat. Soms passen we bestaande vragen aan, soms maken we nieuwe. Elk jaar vervangen of wijzigen we zo’n 15 tot 20% van de vragen.”
Toch kijken we altijd kritisch naar relevantie en impact in de praktijk. “Bijvoorbeeld bij de Brexit hebben we gekeken of het echt direct in de dagelijkse praktijk voorkwam. Pas als dat het geval is, nemen we het onderwerp op in het examen. Het gaat er niet om óf er iets veranderd is, maar of het nú al belangrijk is voor het werk dat een startende professional doet.”
Een continu proces
Het examen is voortdurend in ontwikkeling. “We gebruiken data-analyse om te zien of vragen te moeilijk of te makkelijk zijn. Ook passen we vragen aan als ze minder relevant worden. Zo hebben we de laatste jaren op het gebied van sociale zekerheid veel aangepast. We zien een verschuiving in de vooropleiding van deelnemers. Ook daar houden we rekening mee. Om duidelijker te maken wat je wel of niet moet weten, hebben we een toelichtingsdocument opgesteld.”
Tip voor examenkandidaten
Tot slot een tip voor examenkandidaten: “Maak het oefenexamen en de oefenvragen. Zo krijg je gevoel bij de vraagstelling, leer je de verschillende vraagsoorten kennen en weet je wat je kunt verwachten.
Het examen is intensief. Rond de 30e vraag krijg je een energiedip. Neem dan even een korte pauze – al is het maar een minuut. Daarna kun je er weer fris tegenaan.”
